Hooggevoelig én hoogbegaafd?

Steeds vaker komen coachees er tijdens het traject achter dat ze niet alleen hooggevoelig zijn, maar ook hoogbegaafd. Veel hoogbegaafden weten van zichzelf niet eens dat ze hoogbegaafd zijn. Vaak hebben ze geen opleiding op het hoogste niveau (afgerond) of zijn ze zelfs al tijdens de lagere of middelbare school afgehaakt, omdat ze geen aansluiting vonden in het schoolsysteem en de manier van leren. Of hebben ze op een veel lager niveau dan hun eigen niveau een opleiding afgerond en een baan gevonden.

Er bestaat geen standaard definitie van hoogbegaafdheid. Een mooi model, waarmee ik werk in mijn praktijk, is het Delphi-model (M.Kooijman – van Thiel, 2008). “Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Hij of zij schept plezier in creëren”. Het gaat dus over intelligentie, hooggevoeligheid, creativiteit, gedrevenheid, complexiteit. 

Het standaard beeld van de hoogbegaafde is toch nog vaak de studiebol die, zonder iets te hoeven doen, negens en tienen haalt, die alles beter weet en die sociaal wat onhandig is. De verstrooide professor; de wetenschapper, die in zijn eentje “Einstein-achtige theorieën” bedenkt. Maar klopt dit beeld wel? Als je bedenkt dat 2% van de bevolking hoogbegaafd is, dan zijn er alleen al in Nederland ruim 300.000 hoogbegaafde mensen. Zoveel wetenschappers lopen hier niet rond.. Dus als je geen (hoge) opleiding hebt afgerond en geen topfunctie hebt, kan het nog steeds zo zijn, dat (een deel van) de problemen, waar je tegen aanloopt, komen vanuit je hoogbegaafd zijn. En net als hooggevoelig zijn, bestaat hoogbegaafdheid uit een reeks van eigenschappen, waarvan intelligentie er slechts één is.. 

Wat is hoogbegaafdheid dan wel?

Hoogbegaafdheid is een talent, dat onder de juiste condities tot bloei komt, net als ieder talent. In de praktijk gaat dit nog wel eens mis. Zowel de hooggevoelige als de hoogbegaafde mens voelen zich anders dan de grote groep. Dit kan leiden tot aanpassingsgedrag, faalangst, (ongezond) perfectionisme, onderpresteren, met als gevolg dat het talent niet uit de verf komt en de hoogbegaafdheid niet wordt ontdekt.

Door de hooggevoeligheid én hoogbegaafdheid is het zoeken naar evenwicht een grote uitdaging. Aan de ene kant loert de burn-out, vanuit het hooggevoelige systeem. Aan de andere kant loop je het risico op een bore-out, omdat je te weinig prikkels en uitdaging krijgt. 

Soms is het voor jezelf dus niet zo duidelijk of je hoogbegaafd bent. Omdat hoogbegaafdheid ook een eigenschap is, met verschillende kenmerken, is het misschien gemakkelijker om te kijken of je je herkent in deze kenmerken:

• je wilt weten wat het doel is, voordat je ergens aan kunt beginnen
• je ziet vaak de oplossing voor het probleem helder voor je en hebt anderen nodig voor de uitvoering, omdat je niet weet waar je moet beginnen
• je bent creatief
• je stelt hoge eisen, vooral aan jezelf
• je hebt een apart soort humor, houdt bv erg van woordgrapjes
• je denkt heel snel en anderen kunnen je vaak niet volgen; dit kan ertoe leiden dat je het gevoel hebt dat jij het niet begrijpt, waardoor je onzeker wordt over je eigen kunnen
• je hebt vaak het gevoel onder je niveau te presteren
• je bent heel gedreven en wilt dingen creëren
• je hebt een sterk rechtvaardigheidsgevoel
• je voelt je je hele leven al “anders” en kunt je daardoor eenzaam voelen
• je hebt behoefte dingen te doen die ‘ertoe doen’, zingeving is heel belangrijk voor je
• je dacht al heel jong na over ‘grote’ onderwerpen, als milieu, leven en dood en stelde eindeloos ‘waarom’-vragen
• je stelt dingen uit, zeker bij herhalende werkzaamheden
• je vindt het leuk nieuwe projecten te starten, maar hebt de neiging ze niet af te maken, omdat er weer iets nieuws lonkt
• je bedenkt creatieve oplossingen, out-of-the-box
• je wilt het op jouw manier doen en wordt vaak als eigenwijs gezien

Niet alle kenmerken zijn bij iedere hoogbegaafde aanwezig. De kenmerken geven je meer een indicatie van wie je bent. En waar het om gaat, is dat je van jezelf ook mag zijn wie je bent, welke naam daar ook aan hangt. Het gaat niet om het stempel, het gaat erom dat je je talent mag leven en je kracht mag voelen. En het kan zijn dat je op dat pad hobbels tegenkomt, waarbij je tijdelijk hulp kunt gebruiken.

Is dat bij jou het geval, dan nodig ik je uit om contact  op te nemen voor vragen of voor een kennismakingsgesprek.