De meeste coachees, die in mijn praktijk komen, worstelen met de vraag hoe ze de last van hooggevoeligheid kunnen veranderen in een kracht. Ik hoor vaak: ‘ja, leuk dat hooggevoeligheid ook positieve kanten heeft (genieten, creativiteit, empathisch vermogen, intuïtie, zingeving), maar ik heb alleen maar last van al die emoties van andere mensen/dat lawaai/ de drukte, etc.’ ‘Na mijn werk ben ik uitgeput en kan ik alleen nog op de bank liggen’.
Herken je dit en wil je ook wel eens weten hoe je (ook) kunt genieten van je hooggevoeligheid? Want dat kan! In 5 stappen kun je jezelf beter leren kennen, erkennen wat jij nodig hebt om met je hooggevoeligheid om te gaan en daardoor ruimte creëren voor de mooie kanten van deze eigenschap.
1. Herinner je waar je energie van krijgt
Als je in de last zit van je hooggevoeligheid, dan liggen vermoeidheid, hoofdpijn, spierspanning en andere lichamelijke klachten op de loer. Niet de beste ingrediënten om je kracht te voelen en een optimistische, positieve stemming te krijgen. Wat helpt is om je te herinneren waarvan je energie krijgt. Voor de een is dat de natuur, voor de ander een goed boek of een mooi stuk muziek, weer een ander krijgt energie van sporten. En als het niet meteen lukt om je dit te herinneren, denk dan eens terug aan de activiteiten, waarin jij je als kind helemaal kon verliezen. Wanneer vergat je de wereld om je heen en ging je helemaal op in je spel of iets anders?
energie
Heb je een herinnering? En hoe vaak gun je jezelf ook de tijd om die energie gevende activiteiten te ondernemen? Of komt er meestal een ‘ja maar, gevolgd door… het werk, de was, de kinderen’. Gun jezelf eens een week met iedere dag minstens één energie gevende activiteit en ontdek wat dit je brengt.
2. Leef van binnen naar buiten in plaats van andersom
Hoe leef jij? Ben je altijd bezig om je af te stemmen op anderen en je aan te passen aan anderen? Voel je de emoties van anderen en kun je deze niet meer scheiden van je eigen emoties? Dan leef je van buiten naar binnen en krijg je dagelijks een enorme hoeveelheid extra externe prikkels te verwerken, naast de al grote hoeveelheid interne prikkels. Want hooggevoelige mensen krijgen veel meer prikkels binnen dan niet hooggevoelige mensen en al deze prikkels moeten door het lichaam verwerkt worden.
Door meer van binnen naar buiten te leven, blijf je dichter bij jezelf, kun je je eigen en andermans emoties scheiden en kun je nog steeds gebruik maken van je empathisch vermogen. Maar dan met behoud van jouw energie. De eerste stap, die je daarin kunt zetten, is het bewust worden van jouw emoties en die van een ander. Misschien herken je wel dat je ’s morgens rustig en ‘schoon’ wakker wordt en je je vervolgens, in het contact met bijvoorbeeld een collega, ineens verdrietig, boos of angstig voelt. Grote kans dat dit een emotie is van je collega. Door je dit te realiseren heb je al een grote stap gezet. De volgende stap is dan om die emotie af te laten vloeien. Afhankelijk van de situatie kun je je even terugtrekken, tegen jezelf zeggen dat deze emotie niet van jou is, een aardingsoefening doen om de energie af te laten stromen of iets anders dat jou helpt.
3. Erken en hoor jezelf
Veel gehoord bij hooggevoelige mensen is dat zij zich als kind (en soms ook nog als volwassene) niet erkend en niet gehoord hebben gevoeld. ‘Stel je niet zo aan’, ‘doe niet zo overgevoelig’, ‘zo werkt het nou eenmaal, dus pas je maar aan’, ‘doe je best maar om het wel naar je zin te hebben’, ‘is toch leuk, een feest met al die mensen, ik snap niet dat je nou nooit eens gezellig meedoet’, ‘geef tante eens gewoon een kus’, zijn veelgehoorde opmerkingen voor hooggevoelige mensen. Opmerkingen die twijfel zaaien of je wel goed genoeg bent en of je wel mag zijn wie je bent.
Als je eenmaal volwassen bent geworden, kan het zijn dat je bent gaan geloven wat er vroeger is gezegd en dat je zelf ook niet meer weet wie je echt bent en waar je kracht zit. En de overlevingsmechanismen, die je als kind zo hebben geholpen, zijn inmiddels tegen je gaan werken.
Het goede nieuws is, dat je hierin verandering kunt brengen. Die verandering begint bij het opmerken van signalen, die je lichaam en je geest afgeven, wanneer je over je grenzen gaat. Want dat is wat je als kind waarschijnlijk vaak hebt gedaan. Wat voel je in je lijf, hoe reageer je op de buitenwereld, als je overprikkeld bent geraakt? En als je dat opmerkt, veroordeel jezelf daar dan niet om, maar registreer en accepteer dat dit zo is.
4. Durf keuzes te maken
De volgende stap is het durven maken van keuzes. Door het aanpassen, het leven van buiten naar binnen en het niet meer weten wie je bent, is bij hooggevoelige mensen de wilskracht vaak niet zo goed ontwikkeld. Als je hebt ontdekt waar je energie van krijgt, welke emoties van jou zijn en welke van de ander en hoe je naar je eigen behoeften kunt luisteren, is het tijd om keuzes te maken vanuit jezelf. Ga eens oefenen om uit te spreken wat jíj wilt doen, wilt eten, of wat het ook is, wat jíj wilt. Als je nog niet zo gewend bent om dit te doen, begin dan klein en bouw het langzaam uit.
5. Neem voldoende rust
Stap 5 is misschien nog wel de belangrijkste stap om (blijvend) in je kracht te komen. Doordat jouw fysieke systeem sneller overprikkeld is, zul je je lichaam voldoende rust moeten geven. Als je bijvoorbeeld hebt ontdekt dat je heel graag op zaterdagavond naar een concert wilt, dan is het waarschijnlijk dat je hierdoor op zondag rustig aan hebt te doen. Ook gedurende een normale (werk)dag is het belangrijk om voldoende rustmomenten in te lassen, zodat je lichaam en geest niet overprikkeld raken.
Als je aan de slag gaat met deze stappen, maak ze dan klein. Alles begint met het eerste stapje, dus kijk vooral welk stapje voor jou het gemakkelijkst te zetten is. Vertrouwen bouw je op door te ervaren, dat iets lukt. En als het een keer nog niet lukt, probeer dan mild te zijn voor jezelf. Voor het verankeren van een positieve ervaring, kun je voor jezelf iets bedenken dat je daaraan herinnert. Bijvoorbeeld door het op te schrijven of door ’s avonds voor het slapen gaan de dag nog eens door te nemen en je stap(pen) te herinneren.